Datasets:
freococo
/
myanmar-written-corpus

Dataset card Viewer Files Community
1
sentence_id
int64
1
10.7M
text
stringlengths
2
17.7k
string_length
int64
2
17.7k
length_category
stringclasses
87 values
101
ပုပ္ပါသတောင်တော် သမိုင်သမျာသတလင် ပုပ္ပါသတောင်ကို နဂါသရစတောင်ဟု ဖေါ်ပဌထာသသည်။
76
<100
102
အလာသတူပင် ချင်သ ရာဇဝင်မျာသတလင်လည်သ ငါန်သပါသစုမ် (Nganpaa Cum) ဟူ၍ ခေါ်ကဌသည်။
76
<100
103
အဓိပ္ပါယ်မဟာ နဂါသထီသတောင်၊ နဂါသကဌီသတောင် ဟူ၍ အဓိပ္ပါယ်ရသည်။
59
<100
104
အထက်ပိုင်သ တီသတိန် တလန်သဇံနယ်မျာသနဟင့် ဇိုမီသ၊ လိုင်မီသ မျိုသနလယ်စုမျာသမဟလည်သ ပုပ္ပါသတောင်ကို ဟူ၍ ခေါ်တလင်ကဌသကဲ့သို့ အရဟိုချင်သမျာသမဟလည်သ ပုပ်ပတ်ဆလမ် ဟူ၍ ခေါ်ကဌသည်။
165
<200
105
အထက် ဖေါ်ပဌချက်မျာသကို ထောက်ရဟုခဌင်သအာသဖဌင့် ချင်သတို့၏ နေထိုင်ရာ နေရာဒေသ ချင်သမဟန်လျင် ပုဂံက ဟူသောဆိုရိုသမဟာ မဟန်ကန်ကဌောင်သ အခိုင်အမာ တလေ့ရပေသည်။
146
<200
106
ရဟေသအခါမျာသ၌ ချင်သတို့သည် ပုပ္ပါသတောင် ဒေသတဝိုက်တလင် နေထိုင်ခဲ့ကဌသည်။
69
<100
107
ထိုသို့ နေထိုင်ကဌရာတလင် ယနေ့ တိုင်အောင် သိသာထင်ရဟာသသည့် နေရာဌာန ငါသခု ရဟိကဌောင်သ တလေ့ရဟိရသည်။
93
<100
108
ပုပ္ပါသဒေသ မဌေကဌီသပဘလလန်သည် ဆည်ပေါက် ရလာဟောင်သ၏ ကရဟေ့ဘက် ငါသမတ်ခန့် (တစ်တိုင်ခလဲခန့်) တလင် တည်ရဟိသည်။
101
<200
109
စပါသပုံတော်၏ အရဟေ့ဘက်ကျသည်။
27
<100
110
ငဟက်ပျောခဌံမျာသသို့ သလာသရလမ်သဘေသရဟိ ချင်သရလာဟောင်သ နေရာတလင်တည်ရဟိပဌီသ ယခုအခါ ပုပ္ပလလင်ဟု ခေါ်တလင်ကဌသည်။
103
<200
111
ရေပဌာရလာတောင် ရလာဟောင်သကုန်သသည် ဆည်ပေါက်ရလာ အရဟေ့၊ နဟစ်တိုင်ခန့် ကလာဝေသသည်။
75
<100
112
တောင်မကဌီသ၏ ကနောင်ဘက်ခဌမ်သတလင် ကျပဌီသရလာ၏ အနေအထာသမဟာ တောင်ရိုသအလိုက် အရဟေ့မဌောက်မဟ အနောက် တောင်ဘက်သို့ သလယ်တန်သ တည်ရဟိသည်။
123
<200
113
ရလာတည်ဆောက်ပုံ အလလန်ကျယ်ပဌန့်သည့် ရလာကဌီသတရလာ ဖဌစ်ခဲ့ဟန်တူသည်။
62
<100
114
ချင်သအိုင်ရလာသည်လည်သ စပါသတောင်ပုံ တောင်ထိပ် အနီသတလင် တည်ရဟိသည်။
63
<100
115
ထို စပါသတောင်ပုံ တောင်၏ အနောက် တောင်ဘက်တလင် တည်ရဟိသည်။
55
<100
116
စပါသတောင်ပုံ၏ အရဟေ့ဘက်ခဌမ်သ လဟေတောရလာနဟင့် လက်ပံအိုင်ရလာ အကဌာသရဟိ ရေဆူရေထလက်၏ အနီသတလင်လည်သ ရေဆူယာလလန်ဟူ၍ ချင်သတို့၏နေရာ ရလာဟောင်သရဟိသည်။
136
<200
117
တောင်ကဌီသ၏ အရဟေ့ တောင်ဘက် လက်ပံရလာ၏ အရဟေ့ဘက်တလင် လလယ်ရလာဟောင်သ တည်ရဟိသည်။
74
<100
118
ကသည်တို့သည် ချင်သတို့၏ အစဉ်အဆက် နဟုတ်တိုက် မဟတ်သာသရသည့် အထောက်အထာသမျာသပင် ဖဌစ်သည်။
82
<100
119
ပုပ္ပါသဒေသ၌ ယနေ့တိုင်အောင် ထင်ရဟာသသည့် ချင်သမဘို့မယ်ချောင်သမဟာ ချင်သမဘို့မယ် ဖေါက်လုပ်ထာသသော ချောင်သဖဌစ်၍ ဘို့မယ်ချောင်သ အမည်တလင်သည်။
133
<200
120
စလမိန် လယ်ကျင်သသို့ ချသလင်သသော ရေမျာသသည် ရေထလက် ပေါင်သစုံမဟရေမျာသကို် စုဆောင်သ ပေါင်သစပ်၍ ချင်သမ ဘို့မယ် ဆယ်ယူထာသသောကဌောင့် ဆယ်ချောင်သဟု ခေါ်တလင် သည့်ချောင်သမဟ ပေသသလင်သသော ရေမျာသဖဌစ်သည်။
187
<200
121
ဆည်ချောင်သ ဝဲယာရဟိ ခဌံ၊ ဥယျာဉ်မျာသကို ဆယ်ခဌံ၊ ဆယ်ဥယျာဉ်မျာသဟု ခေါ်ကဌသည်။
72
<100
122
ပုပ္ပါသတောင် ငဟက်ပျောမျာသတလင် ဆယ်ခဌံမဟ ငဟက်ပျောတို့သည် အရသာ အကောင်သဆုံသနဟင့်၊ အခိုျဆုံသဖဌစ်သည်။
95
<100
123
ကသို့ဖေါ်ပဌရာ၌ ချင်သလူမျိုသမျာသ သာလျဟင် အစောဆုံသလူသာသမျာသ ဖဌစ်သည်ဟု ဆိုလိုခဌင်သ မဟုတ်ဘဲ မဌန်မာ့ သမိုင်သတလျဟောက် ချင်သလူမျိုသမျာသ၏ ဖဌစ်တည် ဆင်သသက်မဟုအာသ ထင်ရဟာသစေရန် ဖေါ်ပဌခဌင်သသာလျဟင် ဖဌစ်ကဌောင်သ စာရူအနေဖဌင့် သိရဟိစေလိုပါသည်။
225
<300
124
ချင်သလူမျိုသ သမိုင်သ ရေသသာသရာ၌ မဌန်မာ့သမိုင်သ ဆင်သသက်မဟုကို လျစ်လျဟူရဟု၍ မဖဌစ်ရကာသ ကသို့ မဌန်မာ့ တိုင်သရင်သသာသမျာသ၏ လူမျိုသဆင်သသက်မဟုအာသ အကျဉ်သဖေါ်ပဌရခဌင်သ ဖဌစ်ကဌောင်သ ဖေါ်ပဌအပ်ပါသည်။
183
<200
125
အနော်ရထာ မင်သတရာသကဌီသ ဘုန်သတော် အထလက်အထိပ်သို့် ရောက်သောအခါ စစ်သည် ဗိုလ်ပါခဌံရံလျက် ပုပ္ပါသတောင်သို့ တောကစာသရင်သ တောစောင့်နတ်၊ မင်သမဟာဂီရိနတ်တို့အာသ ပူဇော်ရန် ရောက်ရဟိလာသည်။
173
<200
126
တနေ့သော် တောကစာသရင်သ ပုပ္ပါသနယ်မဌေ ချင်သအိုင်ဘက်သို့် ရောက်သလာသရာ သလင်ပဌင် ဆင်သရောင် ထူသခဌာသ ဝင်သပဌောင် တောက်ကဌလာသသည့် ပတ္တမဌာသတုံသကဌီသ ပတ်ပတ်လည်၌ ချင်သငမောက်၏ သမီသမျာသ ဗိုင်သငင် ယက်ဖေါက် နေကဌသည်ကို တလေ့မိသည်။
210
<300
127
ငမောက်အာသ ကကျောက်ကဌီသ၏ အကဌောင်သ မေသမဌန်သရာ ကျင်သတူသရင်သ ရရဟိသည့် ကျောက်စုန်သကဌီသသာ ဖဌစ်ကဌောင်သ၊ မိမိအတလက် ဘာမဟ အသုံသမဝင်ကဌောင်သ၊ လိုချင်လျင် ယူသလာသနိုင်ကဌောင်သ၊ မီသဖို ဗိုင်သငင်ရန် အသုံသဝင်ကဌောင်သ ပဌောပဌီသ ထိုပတ္တမဌာသကဌီသအာသ အနော်ရထာ မင်သတရာသကဌီသသို့ ပေသလိုက်လေ၏။
264
<300
128
မင်သကဌီသကလည်သ အလကာသ သိမ်သပိုက်ရယူခဌင်သ မပဌုဘဲ လက်ဆောင်ဘဏ္ဍာ မျာသချီသမဌဟင့်ခဲ့သည်။
81
<100
129
ငမောက်ထံမဟ ရရဟိသော ပတ္တမဌာသ ရတနာဖဌစ်သောကဌောင့် အစဉ် သတိရစေရန်အတလက် ထို ပဌည်တန် ပတ္တမဌာသကဌီသအာသ နန်သစဉ် ငမောက်ကဌီသ ဟု ထီသနန်သစဉ်ဆက် ခေါ်တလင်စေသည်။
145
<200
130
ငမောက်ကဌီသသည် မိမိအိမ်သာသအသလင် သံယောဇဉ်ဖဌစ် ချစ်ခင်မိသော အနော်ရထာမင်သအာသ အပဌန်လမ်သကို် ညလဟန်ပဌပေသလေသည်။
103
<200
131
ချင်သအိုင်မဟ နဟစ်မိုင်သာသာ ဝေသသော ရေငတ် ရေထလက်၏။
48
<100
132
အနောက်ဘက်ရဟိတောင် ပူစာလေသအထိ လိုက်ပို့ကာ ပုဂံကို လဟမ်သမဌင်ရသောအခါ ထိုနေရာမဟ ပုဂံကို လဟမ်သမျဟော်ကဌည့်၏။
102
<200
133
အနော်ရထာ မင်သကဌီသသည် ထိုနေရာမဟ ပုဂံပဌည်ကို လဟမ်သမျဟော်ပဌကာ အဘ လာခဲ့ပါ ဟုမဟာထာသခဲ့ရာ၊ အေသအေသ ငါ့သာသ သလာသပေတော့ အဘ လာခဲ့မယ် ဟု ပဌောထာသလိုက်သည်။
141
<200
134
နောင်တလင် ထိုနေရာကို ပုဂံမျဟော်ဟူ၍ ယနေ့တိုင် ခေါ်တလင်လေ့ ရဟိကဌသည်။
66
<100
135
ချင်သကဌီသငမောက်သည် ရင်သလေသသမျဟ ချစ်လဟစလာသော မင်သကဌီသအတလက် ပိန်သဥ၊ မျောက်ဥ စသည့် စာသဖလယ်မျာသနဟင့် ကျောက်ဆင်ရုပ် သုံသစီသကို ယူဆောင်လျက် ပုဂံသို့ထလက် သလာသလေ၏။
155
<200
136
ငမောက် မရောက်မီ အချိန်၌ မင်သတရာသကဌီသအာသ ရဟေသဘဝဟောင်သမျာသ၌ အဘဖဌစ်ခဲ့ဖူသသူသည် 'ဆင်ဖဌူတော် သုံသစီသ' ဆက်သရန် ယနေ့ ဆိုက်ရောက်လတ္တံ့ ဟူ၍ ပုဏ္ဏာသဖဌူ ပုဏ္ဏာသညိုတို့မဟ ဟောထာသ နဟင့်ကဌ၏။
175
<200
137
အဆင်သသဏ္ဌာန် ရိုသစင်သလဟသည့် ငမောက်သည် နန်သတော်ရဟေ့ တံခါသဝသို့ ရောက်လာသောအခါ ဟန်ပန်မူရာ မတင့်တယ်သဖဌင့် တံခါသမဟူသမဟ ဝင်ခလင့် မပဌုသဖဌင့် သာမာန် လူစုဝေသတို့ ရဟိရာသို့ ရောက်သလာသလေ၏။
176
<200
138
ဆင်ဖဌူတော် ဆက်သရန် အခါသင့်သော်လည်သ တစုံတရာ ရောက်လာခဌင်သ မရဟိသေသသဖဌင့် မင်သတရာသကဌီသမဟ စုံစမ်သခိုင်သရာ တောသာသအသလင် ထင်မဟတ်ရသည့် လူကဌီသတစ်ယောက် နန်သတော်တံခါသဝသို့ ရောက်ရဟိလာကဌောင်သ၊ နန်သတော်တလင်သသို့ဝင်ရန် လျော်ကံခဌင်သ မရဟိသဖဌင့် ဝင်ခလင့်မပဌုကဌောင်သ ကို တံခါသမဟူသမဟ လျဟောက်တင်၏။
275
<300
139
တံခါသမဟူသ လျဟောက်တင်သည့် ဟန်ပန်အမူရာနဟင့် ထိုလူကဌီသအာသ လိုက်လံရဟာဖလေရာ အရပ်လူစည်ကာသရာ၌ ဝိုင်သရံလျက်ရဟိသည့် ချင်သကဌီသ ငမောက်အာသ တလေ့မဌင်သဖဌင့် အထံတော်သို့် ဆင့်ခေါ်ကာ အခစာသ ဝင်စေသည်။
181
<200
140
မင်သတရာသကဌီသမဟ ကပုဂ္ဂိုလ်သည် အခဌာသလူမဟုတ်၊ ပုပ္ပါသတောင်ပေါ်ရဟိ ချင်သအိုင်ဒေသမဟ ချင်သလူမျိုသ ဖဌစ်ကဌောင်သ၊ နန်သတော်တလင်သ၌ မဌင်ရသော ပတ္တမဌာသကဌီသသည် ၄င်သ၏ ဌာနေဒေသမဟ ရရဟိခဌင်သ ဖဌစ်ကဌောင်သ၊ ကျေသဇူသတရာသ အထူသဆပ်ရမည် ဖဌစ်ကဌောင်သ နဟင့် ဖဌစ်ကဌောင်သ ကုန်စင်ကို မိန့်ကဌာသတော်မူခဲ့၏။
269
<300
141
ထို့နောက် နန်သတော်တလင်သ၌ ပျော်သရလေ့ နေထိုင်စေလျက် ရလဟေ၊ ငလေ၊ ရတနာ မျာသနဟင့်တကလ မျာသလဟစလာသော လက်ဆောင် ပဏ္ဏာတော်မျာသ ချီသမဌဟင့်ခဲ့သည့် ရာဇဝင်မျာသ ရဟိခဲ့သည်။
154
<200
142
ပုပ္ပါသတောင်ရဟိ ချင်သမျာသသည် နောင် နရပတိစည်သူ မင်သလက်ထက်တလင် ဧရာဝတီမဌစ် အနောက်ဘက်ကမ်သ ယခု ချင်သလူမျိုသတို့ နေထိုင်သည့် ဒေသမျာသသို့ ပဌောင်သရလဟေ့သလာသကဌကဌောင်သ တောင်တော်ပုပ္ပါသ သမိုင်သ ရာဇဝင်မျာသတလင် ဖေါ်ပဌထာသကဌောင်သ တလေ့ရဟိရသည်။
226
<300
143
ပုပ္ပါသတောင်ရဟိ ချင်သလူမျိုသမျာသသည် ပုပ္ပါသမဌေကို စလန့်ခလာရသည့် အခဌာသ အကဌောင်သရင်သမျာသလည်သ မျာသစလာ ရဟိဟန်တူကဌောင်သ ဖေါ်ပဌထာသသည်။
128
<200
144
ကသာဓကမျာသကို ထောက်ရဟုခဌင်သအာသဖဌင့် ရဟေသကာလမျာသတလင် ချင်သတို့သည် ပုပ္ပါသ ပုဂံနဟင့် မဌန်မာပဌည် အလယ်ပိုင်သ ဒေသမျာသတလင် နေထိုင်ခဲ့ကဌကဌောင်သ အခိုင်အမာပင် တလေ့ရဟိရသည်။
162
<200
145
အထက် ဖေါ်ပဌပဌီသသည်အတိုင်သ ချင်သလူမျိုသမျာသ၏ နေထိုင်ဆင်သသက်မဟု သမိုင်သသည် မျာသစလာရဟုပ်ထလေသလဟသည်။
95
<100
146
ဧရာဝတီ ချင်သတလင်သ မဌစ်ကဌောင်သ တလျဟောက်နဟင့် မဌန်မာပဌည် အလယ်ပိုင်သ၌ နေထိုင်ကဌသော အရဟိုချင်သ မျိုသနလယ်စု၊ ကဘော်ခိုျင့်ဝဟမ်သမဟ တဆင့် အိန္ဒိယဘက်သို့ ရောက်ရဟိသလာသသော မီဇိုသ ကူကီသချင်သမျိုသနလယ်စု၊ ဇို် ထာဒိုမျိုသနလယ်စု၊ လိုင်မျိုသနလယ်စု၊ ဒိုင်မျိုသနလယ်စု၊ မတူမျိုသနလယ်စု၊ မရာမျိုသနလယ်စု၊ ခိုျသမျိုသနလယ်စုနဟင့် မိုျ ခမီမျိုသနလယ်စု ဟူူ၍ ချင်သလူမျိုသမျာသ ပျံ့နဟံ့ နေထိုင်ကဌသည်။
372
<400
147
လူမျိုသစုကဌီသမျာသ အနေဖဌင့် လူမျိုသစု ကိုသစုခန့်သာ ကလဲပဌာသ ကဌသော်လည်သ တောတောင် ရေမဌေ၊ ပထဝီ အနေအထာသကဌောင့် လူမျိုသစုငယ်မျာသ ထပ်ဆင့် ကလဲပဌာသမဟုမျာသလည်သ ရဟိကဌသည်။
158
<200
148
ဇို၊ မီဇို၊ ဒိုင်၊ လိုင်၊ အရဟို ဟူ၍ အခေါ် အဝေါ်မျာသသာ ကလဲပဌာသမဟု ရဟိကဌသော်လည်သ ဆိုလိုရင်သမဟာ ချင်သလူမျိုသ တစ်ခုတည်သသာလျဟင် ဖဌစ်သည်။
131
<200
149
တောတောင် ရေမဌေအနေအထာသ၏ ကဌမ်သတမ်သမဟု၊ လမ်သပန်သ ဆက်သလယ်ရေသ ခက်ခဲမဟုမျာသသည် ချင်သလူမျိုသမျာသ၏ ဘာသာစကာသ ကလဲပဌာသမဟုနဟင့် စည်သလုံသမဟု ခက်ခဲစေသော အဓိက အာသနည်သချက် တရာသခံပင် ဖဌစ်သည်။
174
<200
150
ဥပမာအာသဖဌင့် လိုင်မျိုသနလယ်လူမျိုသစု တစ်စုတည်သ၌ပင် ဖလမ်သမျိုသနလယ်စု၊ ဟာသခါသမျိုသနလယ်စု၊ ထန်တလန်မျိုသနလယ်စု၊ လာအိုသူမျိုသနလယ်စု ဟူ၍ လူမျိုသစုငယ်မျာသ ထပ်ဆင့် ကလဲပဌာသမဟုမျာသ ရဟိသည်။
178
<200
151
မတူပီ မဌိူ့နယ် အတလင်သ၌ ပင်လျဟင် မတူ၊ မရာ၊ ဇိုသတုန်၊ ဒိုင် စသည်ဖဌင့် ကလဲပဌာသ နေထိုင်ကဌသည်။
89
<100
152
ထိုသို့ လူမျိုသစုမျာသ ကလဲပဌာသမဟုမျာသ ရဟိကဌသကဲ့သို့ လူမျိုသစု ဆင်သသက်မဟု ပုံစံမျာသလည်သ ကလဲပဌာသကဌသည်။
99
<100
153
ဆင်သသက်မဟု ပုံစံမျာသ ကလဲပဌာသကဌသကဲ့သို့ ဘာသာစကာသ အသုံသအနဟုန်သမျာသနဟင့် ရဟေသရိုသရာ အသုံသအဆောင်မျာသ၊ ဓလေ့ထုံသတမ်သမျာသလည်သ အနည်သငယ်စီ ကလဲပဌာသမဟုမျာသ ရဟိကဌသည်။
154
<200
154
ထိုသို့ ကလဲပဌာသကဌသော လူမျိုသစုမျာသထဲမဟ ဒိုင် မျိုသနလယ်စုမျာသ အကဌောင်သကို ဆက်လက် ဖေါ်ပဌသလာသမည် ဖဌစ်သည်။
102
<200
155
ဒိုင် မျိုသနလယ်စုမျာသသည် သဘာဝအာသဖဌင့် တည်ငဌိမ်အေသချမ်သ ငဌိမ်သက်ခဌင်သကို နဟစ်သက်ကဌသည်။
85
<100
156
ဆင်သသက်မဟု ပုံစံမျာသကို အမျိုသမျိုသ ကလဲပဌာသစလာ ဖေါ်ပဌကဌသဖဌင့် ပလေလီ ရဟုပ်ထလေသလဟသည်။
83
<100
157
ယခင် ဖေါ်ပဌမဟုမျာသအာသ ကိုသကာသပဌီသ အနီသစပ်ဆုံသ ဖေါ်ပဌသလာသပါမည်။
62
<100
158
ဒိုင် လူမျိုသမျာသ၏ ဆင်သသက်လာသည့် အဓိက လမ်သကဌောင်သ နဟစ်ခု ရဟိသည်။
64
<100
159
ပထမ လမ်သကဌောင်သမဟာ ကဘော်ချိုင့်ဝဟမ်သနဟင့် ပုံတောင်ပုံညာ ထီသလင်သ ဂန်ဂေါ ဒေသမျာသမဟ ဆင်သသက် လာကဌပဌီသ ဝေသလောင် ယကမ်သ ဝေတူသ ထီစောင်သ စသည့် မတူပီòမိ့နယ်မျာသဘက်သို့ လည်သကောင်သ၊ မင်သတပ် òမိ့နယ် အတလင်သရဟိ မောပီ တောင်တန်သ မျာသနဟင့် ယခုဒိုင်လူမျိုသမျာသ နေထိုင်ရာဒေသမျာသသို့ လည်သကောင်သ ပျံ့နဟံ့ နေထိုင်ကဌကဌောင်သ ဖေါ်ပဌထာသသည်။
317
<400
160
ဒိုင် လူမျိုသမျာသ ဆင်သသက်လာသည့် ဒုတိယ လမ်သကဌောင်သမဟာ ယုတ္တိရဟိပဌီသ ပိုမို၍ ခိုင်လုံမဟုရဟိသည်။
93
<100
161
က ဒုတိယ လမ်သကဌောင်သ၌ပင် လမ်သကဌောင်သ နဟစ်ခု ထပ်မံ ခလဲထာသသည်။
59
<100
162
ပုဂံ ပုပ္ပာသ တောင်တလင်သကဌီသ ဒေသနဟင့် မင်သဘူသ စလင်သ ဆော ဒေသမျာသမဟ ကန်ပက်လက် မင်သတပ် နယ်မျာသသို့ ရလေ့လျာသ နေထိုင် ကဌကဌောင်သ ဖေါ်ပဌထာသသည်။
140
<200
163
နောက်ဆုံသ လမ်သကဌောင်သ တစ်ခုမဟာ အထက်ဖေါ်ပဌခဲ့ပဌီသသည့်အတိုင်သ ရဟေသ ချင်သ လူမျိုသမျာသသည် ချင်သတလင်သ မဌစ်နဟင့် ဧရာဝတီ မဌစ်ကဌောင်သ မျာသအတိုင်သ စုန်ဆင်သလာကဌပဌီသ၊ မဌန်မာပဌည် အလယ်ပိုင်သ ဒေသမျာသနဟင့် ဧရာဝတီ မဌစ်ဝကျလန်သပေါ် ဒေသမျာသသို့ ပျံ့နဟံ့ နေထိုင်ခဲ့ကဌသည်။
251
<300
164
ထိုသို့ နေထိုင်ခဲ့ကဌရာမဟ တောင်ပေါ် ဒေသမျာသဖဌစ်သည့် ရခိုင် ရိုသမဘက်သို့ ရလေ့လျာသ နေထိုင်လာကဌသည်။
95
<100
165
ထိုမဟ တဖဌည်သဖဌည်သ ပဌောင်သရလဟေ့ နေထိုင်လာကဌရာ ရခိုင် ရိုသမမျာသမဟ မိုျ၊ ခမီနဟင့် ဒိုင် လူူမျိုသမျာသ အဖဌစ် ချင်သပဌည်နယ် အတလင်သသို့ နေထိုင်လာကဌသည်။
143
<200
166
ချင်သလူမျိုသတို့သည် နေထိုင်ရာ ဒေသမျာသ ကလဲပဌာသခဲ့ကဌသော်လည်သ တအူတုံဆင်သ ညီအစ်ကိုရင်သမျာသပင် ဖဌစ်ကဌသည်။
100
<200
167
မဌေပဌန့် လလန်ပဌင်မျာသနဟင့် မဌန်မာပဌည် အလယ်ပိုင်သဒေသမျာသ၌ အမျာသဆုံသ နေထိုင်ခဲ့ကဌသည့် အရဟိုလူ ချင်သလုူမျိုသမျာသသည် တောင်ပေါ်ဒေသမျာသ၌ နေထိုင်ကဌသည့် ချင်သလူမျိုသမျာသနဟင့် အခဌေအနေ အရသာ အနည်သ ငယ်မျဟ ကလဲပဌာသမဟုမျာသ ရဟိကဌသော်လည်သ ဘာသာစကာသ အသုံသအနဟုန်သ၊ အသုံသဌုပခဲ့ကဌသည့် အသုံသအဆောင်မျာသ မျာသစလာတူညီနေကဌောင်သ တလေ့ရသည်။
309
<400
168
အထူသသဖဌင့် ဒိုင် လူမျိုသမျာသနဟင့် ကာလ အတန်ကဌာ အတူနေထိုင်လာခဲ့ကဌ ဟန်တူသည်။
73
<100
169
ရဟေသအသုံသအဆောင် ပစ္စည်သမျာသနဟင့် အပဌောအဆိုမျာသတလင် တူညီမဟုမျာသ မျာသစလာ တလေ့ရသည်။
80
<100
170
ဒိုင် လူမျိုသတို့မဟ ပဌောဆိုသည့် အသုံသအနဟုန်သမျာသတလင် အထက်ပိုင်သ၌ နေထိုင်သူမျာသကို (Ahlung tuu) ဟုခေါ်ကဌပဌီသ အောက်ပိုင်သ၌ နေထိုင်သူမျာသကို (Dawm tuu) ဟု ခေါ်ကဌသည်။
162
<200
171
ဥပမာအာသဖဌင့် လဟန်ပဌန်သရလာ သာသမျာသကို လဟန်ပဌန်သသူ (Hlangprang tu) ဟူ၍ လည်သကောင်သ၊ ကာလ်အီမ်သ ရလာသာသမျာသကို ကာလ်အီမ် သူ (Kal Im tuu) ဟုူ၍ လည်သကောင်သ ခေါ်ဆိုကဌသည်။
159
<200
172
အရဟို လူမျိုသမျာသ၏ အသုံသအနဟုန်သမျာသတလင်လည်သ တောင်ပေါ်ဒေသ၌ နေထိုင်သူမျာသကို အရဟိုစကာသဖဌင့် ကောန်သူ (Kaown tuu)၊ မဌေပဌန့် ဒေသမျာသ၌ နေထိုင် သူမျာသကို အောဒ်သူ (Awt tuu)၊ လောက်ချောင်သ တစ်လျဟောက်၌ နေထိုင်သူမျာသကို လောက်သူ (Lau tuu)၊ အမ်သနယ်သာသမျာသကို အမ်သူ (Ann tuu) ဟူ၍ ခေါ်ဝေါ် ခဲ့ကဌသည်။
283
<300
173
ကကာသ စကာသ အသုံသအနဟုန်သကိုသာ ဖေါ် ပဌခဌင်သဖဌစ်ပဌီသ တခဌာသအသုံသ အဆောင်ပစ္စည်သ အခေါ်အဝေါ်မျာသလည်သ မျာသစလာ တူညီနေကဌောင်သ တလေ့ရသည်။
124
<200
174
ထို့ကဌောင့် ဒိုင်လူမျိုသစုမျာသသည် အရဟို မဌေပဌန့်ချင်သမျာသနဟင့် ကာလအတန်ကဌာ အတူ နေထိုင်ခဲ့ကဌဖလယ် ရဟိကဌောင်သ တလေ့ရဟိရသည်။
119
<200
175
ထိုမဟနေ၍ နောင်တလင် ရခိုင်ရိုသမနဟင့် ယခု ဒိုင်တို့ အမျာသစု နေထိုင်ကဌသည့် ချင်သတောင်မျာသသို့ ရောက်ရဟိလာခဲ့ကဌဟန် တူသည်။
116
<200
176
ထိုကဲ့သို့ ဒိုင် လူမျိုသမျာသသည် ကန်ပက်လက် မဌို့နယ်၊ ပလက်ဝ မဌို့နယ်၊ မတူပီ မဌို့နယ်နဟင့် မင်သတပ် မဌို့နယ်မျာသသို့ ပျံ့နဟံ့ နေထိုင်ကဌသည်။
135
<200
177
ဒိုင်လူမျိုသမျာသ၏ နေထိုင်ရာဒေသ၊ နယ်ပယ်သည် ချင်သပဌည်နယ် တစ်လလဟာသ၌ အကျယ်ဝန်သဆုံသ နယ်မဌေတစ်ခုပင် ဖဌစ်သည်။
102
<200
178
သို့သော် ဒိုင်နယ်မျာသသည် မတူပီ၊ မင်သတပ်၊ ကန်ပက်လက်၊ ပလက်ဝ လေသ မဌို့နယ်အစပ်မျာသ၌ တည်ရဟိ နေထိုင်ကဌခဌင်သကဌောင့် မိမိနေထိုင်ရာ ကျေသရလာမျာသနဟင့် နီသစပ်ရာ မဌို့မျာသသို့သာ ဆက်သလယ်နေကဌရသည်။
181
<200
179
တစ်ရလာနဟင့် တစ်ရလာ ဆက်သလယ်သည့် လမ်သပန်သ ဆက်သလယ်ရေသ ခက်ခဲခဌင်သ၊ မိမိ ဆက်သလယ်ရသည့် မဌို့မျာသ မတူညီကဌခဌင်သ စသည့် အကဌောင်သမျာသကဌောင့် ဒိုင် လူမိုျုသမျာသ အချင်သချင်သ ဆက်သလယ်ရန် ခက်ခဲမဟုမျာသ ရဟိကဌသည်။
194
<200
180
ဒိုင် လူမျိုသချင်သပင် ဖဌစ်ကဌသော်လည်သ ပဌောဆိုသည့် စကာသမျာသ အနည်သငယ်စီ ကလဲပဌာသကဌသည်။
82
<100
181
ထို အာသနည်သချက်မျာသ၏ ရင်သမဌစ်မျာသမဟာ ဒိုင်လူမျိုသမျာသ အနေဖဌင့် မိမိကိုယ်ပိုင် မဌို့ိ့နယ ်မရဟိခဌင်သ၊ လမ်သပန်သ ဆက်သလယ်ရေသအပိုင်သတလင် ဒိုင်လူမျိုသမျာသနေထိုင်သည့် ဒေသမျာသ၌ မော်တော်ကာသ လမ်သမျာသမရဟိခဌင်သနဟင့် ဒိုင်လူမျိုသတို့၏ ခေါတ်မီ အတလေသအခေါ် ရင့်ကျက်မဟု မရဟိခဌင်သမျာသကဌောင့် အဘက်ဘက်၌ တိုသတက်သင့်သလောက် တိုသတက်မဟု အာသနည်သရခဌင်သနဟင့် ဘာသာစကာသ အာသနည်သရခဌင်သ ဖဌစ်သည်။
361
<400
182
က အာသနည်သချက်မျာသအာသ သတိမထာသမိ ခဲ့ခဌင်သကဌောင့် ရာဇဝင်သမိုင်သတလျဟောက် တိုသတက်မဟုမျာသ နဟောင့်နဟေသရခဌင်သ ဖဌစ်ကဌောင်သ ဒိုင်လူမျိုသမျာသ နာသလည် သဘောပေါက် သင့်ပေသည်။
158
<200
183
ဒိုင် လူမျိုသမျာသ ကန်ပက်လက် မဌို့နယ်၊ ပလက်ဝ မဌို့နယ်၊ မတူပီ မဌို့နယ်နဟင့် မင်သတပ် မဌို့နယ်မျာသသို့ ပျံ့နဟံ့ နေထိုင်ကဌကဌောင်သ အထက်၌ ဖေါ်ပဌပဌီသဖဌစ်သည်။
149
<200
184
ထိုသို့ နေထိုင်ကဌရာတလင် မတူပီ မဌို့နယ်၌လည်သ ဒိုင်လူမျိုသမျာသ အမျာသအပဌာသ နေထိုင်ကဌသည်။
85
<100
185
တောင်ဘက် ပလက်ဝ နယ်စပ်မျာသမဟစ၍ အရဟေ့ဘက် မင်သတပ်နယ်စပ် တလျဟောက် နေထိုင်ကဌပဌီသ၊ လည်မိုျ ချောင်သရိုသ တလျဟောက်နဟင့် မတူပီ မဌို့နယ် တောင်ဘက် တစ်လျဟောက်သည် ဒိုင် လူမျိုသတို့၏ နေထိုင် ကျက်စာသရာ ဒေသမျာသပင် ဖဌစ်သည်။
205
<300
186
ဇိုတုန် နယ်စပ် ယကမ်သရလာမဟ အရဟေ့ဘက် ဝေသလောင် နယ်မျာသ၊ ဝေတူသ ထီစောင်သရလာမျာသနဟင့် မတူပီမဌို အရဟေ့ပိုင်သ၊ လည်မိုျ ချောင်သ အရဟေ့ဘက်ခဌမ်သ အိုင်ဒါ(ခ်)နယ်မျာသ၊ တောင်ဘက် ဝီသလူ ထင်သကောင် ဒေသနဟင့် ပလက်ဝ နယ်သို့တိုင် ဒိုင်လူမျိုသတို့ နေထိုင်ရာ ဒေသသည် ကျယ်ဝန်သလဟသည်။
256
<300
187
မတူပီ မဌို့နယ်အတလင်သ နေထိုင်ကဌသည့် ဒိုင် လူမျိုသစုမျာသအာသ အကဌမ်သအာသဖဌင့် နဟစ်ပိုင်သခလဲခဌာသ ထာသသည်။
98
<100
188
အရဟေ့ဘက်နဟင့် လည်မိုျချောင်သ အရဟေ့ဘက်၌ နေထိုင်ကဌသော ဒိုင် လူမျိုသမျာသကို (အထက်စုဒိုင်) ဟူ၍ လည်သကောင်သ၊ မတူပီမဌို့၏ တောင်ဘက်ပိုင်သနဟင့် လည်မိုျချောင်သ အနောက်ဘက်ခဌမ်သ၌ နေထိုင်သူမျာသကို (အောက် စုဒိုင်) ဟူ၍ လည်သကောင်သ အကဌမ်သဖျင်သ သတ်မဟတ်ထာသသည်။
240
<300
189
ယခု တောင်ဘက် (အောက်စုဒိုင်) အပိုင်သကို ခေတ္တ ချန်လဟပ်ထာသပဌီသ လည်မိုျချောင်သ အရဟေ့ဘက်ခဌမ်သရဟိ (အထက်စုဒိုင်) အကဌောင်သကိုသာ ဖေါ်ပဌသလာသမည် ဖဌစ်သည်။
143
<200
190
အထက်စုဒိုင်အုပ်စု၌ ပါဝင်သော ကျေသရလာအုပ်စု မျာသမဟာ ဝေတူသ ထီစောင်သ ကျေသရလာအုပ်စု (Voeitu Thaicoeng)၊ ချန်သပဌန်သ (Hlangprang) ကျေသရလာအုပ်စု၊ ရမ်သီုမ်သ (Ramtuem) ကျေသရလာအုပ်စု၊ မလဟန် တုန်သ (Hmutung) ကျေသရလာအုပ်စု၊ ဘောဒ်ရဟိ (Bawtshih) ကျေသရလာ အုုပ်စုနဟင့် ဟာလ်တူသ (Haltu) ကျေသရလာအုပ်စု စသည့် ကျေသရလာအုပ်စုမျာသ ပါဝင် နေထိုင်ကဌသည်။
325
<400
191
ထို့ပဌင် မင်သတပ် မဌို့နယ်မျာသ၌လည်သ အထက် ဒိုင်မျာသ နေထိုင်ကဌသေသရာ ကစာအုပ် ခေါင်သစည်သ၌ ဖေါ်ပဌပဌီသခဲ့သည့်အတိုင်သ ဟာလ်တူသကျေသရလာ သမိုင်သ ကိုသာ အဓိက ရေသသာသရခဌင်သဖဌစ်သဖဌင့် အခဌာသသော ကျေသရလာအုပ်စု မျာသအာသ ချန်လဟပ်ထာသပါမည်။
215
<300
192
ဟာတူသကျေသရလာ ဖဌစ်တည်လာပုံ သမိုင်သကဌောင်သအာသ လက်လဟမ်သမဟီသလောက်၊ လေ့လာ မဟတ်သာသထာသမဟုမျာသအာသ ဖေါ်ပဌအပ်ပါသည်။
105
<200
193
သို့သော် မိမိအနေဖဌင့် နဟုတ်ရာဇဝင်မျာသနဟင့် အထောက်အထာသမျာသ၊ မဟတ်ကျောက်တိုင်မျာသအာသ အတတ်နိုင်ဆုံသ ရဟာဖလေစုဆောင်သထာသခဌင်သဖဌစ်ရာ စာရဟုသူအနေဖဌင့် တစုံတခုသော ကျေနပ်မဟု ရရဟိလိမ့်မည်ဟု ယုံကဌည် ပါသည်။
191
<200
194
တရံရောအခါ ခရီသသည်တစ်ညသ ရဟိခဲ့သည်။
33
<100
195
ခရီသရဟည် သလာသနေသူဖဌစ်သည့်အလျောက် လမ်သ ခရီသတလျဟောက် ယာယီတဲမျာသဖဌင့် တစ်နေရာမဟ တစ်နေရာ ပဌောင်သရလေ့ နေထိုင်ခဲ့သည်။
111
<200
196
ထိုသို့ ပဌောင်သရလေ့ရင်သ သူနေထိုင်ခဲ့သည် နေရာမျာသ၏ အမည် နာမမျာသသမုတ်ခဲ့သည်။
74
<100
197
Pacuum တဖဌစ်လဲ ထိုခရီသသည်ကဌီသမဟာ တောင်ယာခုတ်ရင်သနေရာရလေ့ရင်သ တဖဌည်သဖဌည်သ ခရီသဆက်ခဲ့သည်။
87
<100
198
တစ်နေ့ သောအခါ သူကိုင်ဆောင်သည့် ဓါသမဖဌင့် တောင်ယာခုတ်ရာ ဓါသရိုသအခေါင်သ လေတိုသရာမဟ တဝဟီသဝဟီသ အသံ ထလက်လာသည်။
105
<200
199
ထိုအသံကဌာသလျဟင် Pacuum အံ့ဩသဖဌင့် Hatu aw voeng nati, kayang aw voeng nati ဟုဆိုပဌီသ ထိုဒေသအာသ Yang ဟူ၍ သမုတ်ခဲ့သည်။
116
<200
200
ဓါသမ သုံသရဖန်မျာသ၍ ဓါသတုန်သသလာသသဖဌင့် စမ်သချောင်သ တစ်နေရာ ၌ မိမိ၏ ဓါသအာသ သလေသခဲ့သည်။
84
<100