File size: 3,683 Bytes
6bd72a3 |
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 |
Book,Page,LineNumber,Text
09,0011,001,ค. เวลาแปล ต้องหาอัญญบทอื่นมาเป็นประธาน.
09,0011,002,๔. วิเสสโนปมบท
09,0011,003,สมาสนี้แบ่งเป็น ๒ คือ อุปมาบุพพบท มีบทอุปมาอยู่ข้างหน้า
09,0011,004,อุปมานุตตรบท มีบทอุปมาอยู่ข้างหลัง ๑ เป็นไปทั้งสมาสนามและ
09,0011,005,สมาสคุณ ในบทปลงแห่งวิเคราะห์ มีศัพท์เป็นคุณคือวิเสสนะอยู่ด้วย
09,0011,006,ในที่เช่นนั้น เป็นสมาสคุณ เช่น สงฺขํ อิว ปณฺฑรํ=สงฺขปณฺฑรํ
09,0011,007,ขาวเพียงดังสังข์ คำว่าขาวเป็นคุณนาม บอกลักษณะของศัพท์อื่นซึ่ง
09,0011,008,ปรากฏในคำพูดหรือประโยคนั้น ๆ และคำว่า สงฺขปณฺฑรํนี้ บอก
09,0011,009,ลักษณะอาการของสิ่งนั้นว่าขาวเหมือนสังข์ ซึ่งในตัวอย่างนี้ ท่านใช้
09,0011,010,ศัพท์ว่า ขีรํ น้ำนม ต้องแปลว่าน้ำนมขาวเพียงดังสังข์.
09,0011,011,ถ้าในบทปลงแห่งรูปวิเคราะห์เป็นนามนาม ซึ่งใช้เป็นประธาน
09,0011,012,เสร็จอยู่ในตัว ไม่ต้องหาบทอื่นมาเป็นประธาน ในที่เช่นนั้นต้องเป็น
09,0011,013,สมาสนาม เช่น าณํ จกฺขุ อิว=าณจกฺขุ ญาณเพียงดังจักษุเป็นต้น.
09,0011,014,บทสมาสซึ่งเป็นวิเสสโนปมบทนี้ บางบทอาจเป็นสมาสอื่นได้
09,0011,015,อีก เช่น กากสูโร ถ้าแปลว่ากากล้า (คือใช้สูรเป็นวิเสสนะของกาก)
09,0011,016,"เป็นวิเสสนุตตรบท, ถ้าแปลว่ากล้ากว่ากา (คือใช้สูรเป็นคุณของนาม-"
09,0011,017,นามบทใดบทหนึ่ง เช่น นโร หรือ สีโห ที่มีความกล้ายิ่งกว่ากา)
09,0011,018,เป็นปัญจมีตัปปุริสสมาส ถ้าเป็นคุณของประเทศคือหมายความว่าประ
09,0011,019,เทศมีกากล้า ก็เป็นสัตตมีพุหพพิหิ แม้บทอื่น ๆ ก็พึงเทียบเคียงกับ
09,0011,020,สมาสอื่นอันเป็นได้ โดยนัยนี้.
09,0011,021,๕. สัมภาวนบุพพบท
09,0011,022,สมาสนี้ บทหน้าเวลาตั้งวิเคราะห์ประกอบด้วย อิติ (ว่า) บท
|