File size: 3,685 Bytes
6bd72a3 |
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 |
Book,Page,LineNumber,Text
11,0018,001,"วิภัตติ แปลว่า ""<B>ด้วย</B>"" ติดอยู่ข้างท้ายของกิริยาเสมอ ทั้งใน กัตตุรูป"
11,0018,002,และกัมมรูป เพื่อเป็นเครื่องแสดงรูปของสาธนะ จะขาดเสียหาได้ไม่.
11,0018,003,สัมปทานสาธนะ
11,0018,004,สาธนะนี้กล่าวถึงผู้รับ ผู้รับนี้จะเป็นบุคคล สัตว์ หรือสิ่งของ
11,0018,005,ก็ได้ คือผู้ทำหยิบยกสิ่งของให้แก่ผู้ใด หรือแก่สิ่งใด ก็กล่าวถึงผู้นั้น
11,0018,006,"หรือสิ่งนั้น เช่นคำว่า ให้ทานแก่ยาจก, ยาจก จัดว่าเป็นผู้รับ คือผู้ที่"
11,0018,007,เขาให้ สาธนะที่กล่าวถึงผูรับเช่นนี้แหละ เรียกว่า สัมปทานสาธนะ
11,0018,008,เช่น อุ. ว่า <B>สมฺปทานํ</B> [วัตถุเป็นที่มอบให้] ศัพท์นี้มูลเดิมมาจาก
11,0018,009,สํ+ป บทหน้า ทา ธาตุในความให้ ลง ยุ ปัจจัย แล้วแปลงเป็น อน
11,0018,010,และแปลงนิคคหิตที่ สํ เป็น ม ในที่นี้เป็นชื่อของผู้รับ จึงเป็น
11,0018,011,สัมปทานสาธนะ ส่วนรูปอาจเป็นได้ทั้งกัตตุรูป และ กัมมรูป.
11,0018,012,กัตตุรูป สัมปทานสาธนะ ตั้ง วิ. ว่า <B>สมฺปเทติ เอตสฺสา-ติ
11,0018,013,สมฺปทานํ.</B> [ ชโน ชน ] ย่อมมอบให้ แก่วัตถุนั่น เหตุนั้น [ เอตํ
11,0018,014,วตฺถุ วัตถุนั่น ] ชื่อว่า <B>สมฺปทานํ.</B> [ เป็นที่มอบให้แห่งชน ].
11,0018,015,ที่เป็นกัมมรูป สัมปทานสาธนะ แปลกแต่เปลี่ยนกิริยาเป็น
11,0018,016,กัมมวาจก ตั้ง วิ. ว่า <B>สมฺปทิยเต เอตสฺสา- ติ สมฺปทานํ </B>[ สกฺกาโร
11,0018,017,สักการะ ] [ เตน อันเขา] ย่อมมอบให้ แก่วัตถุนั้น เหตุนั้น [ เอตํ
11,0018,018,วตฺถุ วัตถุนั่น ] ชื่อ <B>สมฺปทานํ </B>[ เป็นที่อันเขามอบให้ ].
11,0018,019,อุทาหรณ์เหล่านี้สำเร็จรูปเป็นนปุํสกลิงค์ เพราะหมายถึงวัตถุเป็น
11,0018,020,ผู้รับมีเจดีย์เป็นต้น ถ้าผู้รับเป็นปุํลิงค์ ก็ต้องเปลี่ยนบททั้งปวงเป็นรูป
|